Kuş gribi, evcil-yabani kanatlılar ile memeli hayvanların çoğunda solunum ve sindirim sistemine ait belirtiler gösteren, ölümle sonuçlanan bir hastalık türüdür.
Kuş gribi nedir?
Kuş gribi, evcil-yabani kanatlılar ile memeli hayvanların çoğunda solunum ve sindirim sistemine ait belirtiler gösteren, ölümle sonuçlanan bir hastalık türüdür. Yüksek bulaşıcılığa sahip olan bu rahatsızlık ilk kez 1878 yılında İtalya’da tespit edilmiş ve “tavuk vebası” olarak adlandırılmıştır. Hastalık etkeninin bir virus olduğu ise 1901 yılında ortaya konulmuş olmasına karşın, etkenin memeli influenza A virusları ile ilişkili olduğu ancak 1955’de gösterilebilmiştir. Hindilerde ise ilk izolasyon 1963’de Kuzey Amerika’da yapılmıştır.
Kuş gribi nasıl bulaşır?
– Hasta hayvanların akıntıları ve özellikle dışkıları ile direk temas halinde
– Bulaşık yem, su, malzeme ve kıyafetlerle temas halinde
– Su ve deniz kuşlarıyla temas halinde bulaşır.
Kuş gribi nasıl taşınır?
– Göçmen kuşlar vasıtası ile ülkeden ülkeye taşınır.
– Riskli dönemlerde sulak alanlara girip çıkan araç ve insanlar ile yerleşim yerlerine taşınır.
– Riskli dönemlerde avcılık faaliyetleri ile yerleşim yerlerine taşınır.
– Hastalık çıkmış olan yerleşim yerlerinden kontrolsüz araç ve insan hareketleri ile diğer yerleşim yerlerine taşınır.
Kuş gribi virüsünün dış ortamlarda yaşama süreleri
Çevrede: Influenza virüsleri, özellikle serin ve nemli koşullarda uzun zaman canlılıklarını koruyabilir. Enfektivite dışkı materyalinde 4 °C’de 30-35 gün, 20 °C’de 7 gün sure ile muhafaza olmaktadır.
Karkaslarda: AI virüsü karkaslarda ortam sıcaklıklarında yalnızca birkaç gün canlılığını koruyabilirken buzdolabı sıcaklıklarında 23 güne kadar canlı kalır.
Et ürünlerinde: Merkez iç sıcaklığın 71°C ye ulaştığı bir ısıl işlem uygulamasında 1 saniyelik süre inaktivasyon için yeterlidir.
Kimyasallar: Oxidising agents, sodium dodecyl sulphate, lipid solvents, ß-propiolactone ile inaktive olmaktadır
Kuş gribinin kuluçka süresi ne kadardır?
Kuş gribinin kuluçka süresi 3-5 gündür. Genellikle 24-36 saatte hastalık kendini gösterir. Hasta, 1-7 gün içerisinde ölmektedir.
Kuş gribinin belirtileri nelerdir?
– Yüksek ateş, solunum güçlüğü, kuru öksürük ile boğaz, kas ve eklem ağrıları ortaya çıkar.
– Karın ağrısı ve ishal görülür.
Kuş gribine karşı yapılması gerekenler nelerdir?
– Kanatlı hayvan etlerinin, iç ısıları 70 santigrat derece olacak bir biçimde veya ette pembe/kırmızı görüntü kalmayacak şekilde pişirilerek tüketilmeli
– Yumurtalar sabunlu suyla yıkanmalı ve 70 santigrat derecede en az 5 dakika pişirildikten sonra yenmeli
– Piyasadaki veteriner hekim kontrolünden geçmiş ürünler tüketilmeli
– Hastalıktan korunmak için antiviral ilaçların kullanılmalı
– Hastalığın görüldüğü yerlerden uzak durumalı
Kuş gribine yakalanan hayvanlarda görülen bulgular nelerdir?
Kuş gribine yakalanan canlılarda koordinasyon bozukluğu, yürüyememe, ayakta duramama ve sinirsel belirtiler görülür. Bunun yanında yumurta veriminde ani düşüş, renk açılması ile şekil bozukluğu dikkat çekici bir biçimde artar.
Kuş gribi hayvanlar arasında nasıl bulaşır?
Enfeksiyon kapan göçmen kuşların salya, burun akıntısı ve dışkılarıyla temas eden evcil kanatlı hayvanlar bu hastalığa yakalanmaktadır.
Kuş gribi insanlara nasıl bulaşır?
Kuş gribi, hasta veya ölmüş hayvanlarla yakın temas halindeki insanlara geçmektedir.. Ayrıca kirlenen yüzeylerle temas etmek ya da havayı solumak da hastalığı insanlara bulaşmaktadır. Virüs insana geçtikten 2-4 gün sonra hastalık ortaya çıkar.
Kuş gribi virüsünün bulaştığı herkes ölür mü?
Zamanında teşhis edilip tedaviye başlanmadığı takdirde ölüm riski yüzde 58’i bulmaktadır.
Kuş gribinin aşısı var mı?
Kuş gribinin henüz kesin sonuç veren bir aşısı bulunmamaktadır. Ancak bu hastalığa sebep olan H5N1 virüsüne karşı koruma sağlayan aşı prototipleri üretilmeye başlanmıştır.
Kuş gribinin tedavi var mı?
Oseltamivir ve zanamivir etken maddeli iki ilaç, piyasadaki isimleriyle “Tamiflu” ve “Relenza” kuş gribi virüsüne karşı etkilidir. Ancak bu ilaçların ilk 48 saatte kullanılması hayati bir önem taşımaktadır.
Kuş gribinden nasıl korunulur?
– Kanatlı hayvan yetiştiricileri eldiven, maske, gözlük ve koruyucu elbise giymeli,
– Eller bol su ve sabunla iyice yıkanmalı.
– Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları, iyice pişirildikten sonra tüketilmeli.
– Hasta veya ölmüş hayvanlarla temastan kaçınılmalı.
– Kanatlı hayvanların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı, dışkısı gibi materyallerle temas edilmemeli.
– Ölen kanatlı hayvanlar yakılmalı veya derin çukurlara gömülüp üzerine sönmemiş kireç dökülmeli.
– Hastalıktan ölen insanlar da kireçlenerek gömülmeli.
– Hastalığın görüldüğü yerlere seyahat edilmemeli
Kuş gribi için danışma adresleri
Kuş gribiyle ilgili bilgi almak isteyenler, bulundukları illerin sağlık il müdürlüklerine başvurabilir veya 184’ü de arayabilirler.
Kuş gribine bitkisel çözümler
Zerdeçal
– Zerdeçal soğuk algınlığında en sık kullanılan çözümlerden biridir.
– Zerdeçal etkili ve güçlü anti viral, anti fungal ve anti bakteriyel özelliklere sahiptir. Bu özellikleri sebebiyle bağışıklık sistemini güçlendirir.
– Zerdeçal sıcak süt ya da sıcak suya eklenerek düzenli olarak tüketilebilir.
Ardıç
– Ardıç, anti bakteriyel, anti fungal, anti viral, anti bakteriyel ve antiseptik özelliklere sahiptir.
– Ardıç grip virüsü ve kuş gribine karşı çok etkilidir. Bunun yanında Aynı böbrekleri temizler ve detoks etkisi yaratır.
– Kuş gribi için ardıç kullanmadan önce mutlaka doktora danışılması önerilir.
Sarımsak
– Sarımsak, çeşitli virüs, bakteri, mantar ve mikroplara karşı koruma sağlar.
– Sarımsak, bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar ve kuşş gribinin neden olduğu iltihabı azaltır.
– Sarımsak çiğ şekilde veya bal ile karıştırılarak tüketilebilir.
Bitkisel çaylar
Bitki çayları da kuş gribine karşı en etkili çözümlerden biridir.
– Çeşitli bitkisel çay özleri çeşitli mikrop ve virüs enfeksiyonlarında son derece etkilidir.
– Fesleğen, meyan kökü, nane, tarçın, karanfil ve kekik ile yapılan bitkisel özler kuş gribine karşı oldukça etkilidir.
Bal
– Bal da kuş gribinde kullanılan çözümlerden biridir. Boğazı yumuşatır ve nefes darlığını azaltır. (Doğal bal yenilmeli)
– Bal sıcak süte ya da suya eklenerek tüketilebilir.
– Özellikle zencefil, sarımsak, zerdeçal, tarçın ve çeşitli diğer bitkisel çözümler ile birlikte tüketildiğinde son derece etkilidir.
Kuş gribi nasıl tedavi edilir?
Kuş gribine karşı aşılanma ile korunma sağlanmaktadır. Hastalığa yakalanan hayvanların itlafı gerekir.
