‘‘DEVLETİN BU KARARLARI ACİLEN ALMASI LAZIM
Sorunlar belediyelerin tek başına çözebileceği sorunlar değil. Belediyelerin bir an evvel şunlara karar vermesi lazım;
– Kimliklendirme zorunluluğu,
– Evden hayvan atanlara ağır cezalar getirilmesi,
– Yurt dışından kaçak hayvan getirilmesinin önlenmesi…
Siz burada kısırlaştırıyorsunuz; boyuna geliyor, boyuna sokağa atılıyor. Bu dipsiz bir kuyu…”
10 ay sonra deneyimli olan bütün dernekleri çağıracağım onların da önerilerini alacağım.’’
Bu konular hallolmadan biz ne yaparsak yapalım, gönüllüler ne kadar kendilerini harcarsa harcasın, belediyelerde ne kadar iyi niyetli insanlar olursa olsun yine yetmez! Yine bu sorunu çözemeyiz. O yüzden devletin bu kararı acilen alması lazım.’’
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Tamer Dodurka, barınaklarla ilgili son gelişmeleri ve projelerini PET HABER’e anlattı.
Röportaj: Nuray Tayız
PET HABER: Sayın Dodurka, Tekirdağ’ın Malkara ilçesindeki çöplük arazilerindeki köpeklerin yaşadığı sorunlarla ilgili pek çok duyum aldık. Malkara Belediyesi ise henüz barınak yapılmadığı için sorunu belediye bazında çözemediğini bildirdi.
Büyükşehir Belediyesi olarak belediyenizin bu konuda yaptığı çalışmalar var mı?
Özellikle duyarlı hayvanseverler tarafından Malkara’dan çok ciddi şikayet aldık. Bunların arasından bir kişiyi yetkili kıldık. Tekirdağ Belediyesi yeni kurulan bir büyükşehir belediyesi. Ve ben ondan sonra zaten burada göreve başladım. Henüz elimizde bakımevimiz, hayvan sağlığı ile ilgili uğraşacak bir kurumumuz yok. Biz hemen gelir gelmez projelerimizi hazırladık. Tekirdağ’da çok ciddi, soruna çözüm getirebilecek şekilde bir kent hayvanları konseyi kurduk. Bu konsey tüm ilçe belediyelerin veteriner hekimleri, sivil toplum kuruluşları, üniversite, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Orman Su İşleri Müdürlüğü, Tarım İl Müdürlüğü personellerinden oluşuyor. Hatta jandarma ve polis de dahil. Buradaki sorunları masaya yatırıp, çözümünü beraber tartışmaya başladık.
‘‘Tekirdağ ili çok büyük bir alan. Bu alan içerisinde de şu ana kadar hayvanlar adına ciddi bir şey yapılamamış. O nedenle biz geldiğimizde elimizde ciddi sayıda sorun bulduk. Bunların en başında da hakikaten Malkara geldi. Çünkü orada kötü beslenen, hasta olan uyuz olan köpekler vardı. Bizim onları alıp tedavi edecek yerimiz olmadığı için direkt bir müdahalemiz olmadı.’’
Ve biz hemen bir karar çıkartıp çok modern, hayvanların doğasına uygun, kısırlaştırıp, aşılattırıp yerine bırakacağımız sistemi yani bir hayvan bakımevini kurmak için yola çıktık.
Bu hayvan bakımevinde planımız sadece mağdur hayvanları tutmak, diğer hayvanları da bir kısırlaştırma istasyonu gibi faaliyet gösterip, kısırlaştırdıktan sonra yerine bırakmak şeklinde olacak. Ve bir de bu ortamda kuracağımız hastanenin gerçekten bölgede bu mağdur hayvanları tedavi edebilecek ünitelere sahip olması, ortopedik ameliyatların dahil yapılabilmesi bizim temel amaçlarımız.
Ben öyle bir sistem kuracağım ki her sokakta kaç tane köpek varsa gönüllülere zimmetleyeceğim. O gönüllülere de destek yapacağım. Böyle bir sistem kurmak üzereyim ben. Bana şimdiye kadar her sokak için bir gönüllü gelmedi maalesef! O yüzden burdan da duyuralım; gönüllülere ihtiyacımız var. Gönüllüler çok önemli! Bu mücadelenin olmazsa olmazlarından biridir gönüllü.’’
PET HABER: Bakımevi nerede yapılacak? Ne zaman faaliyete geçecek?
Tekirdağ’ın en önemli eksiklerinden biri yapacağınız faaliyetlerle ilgili yer bulabilmektir. Biz çok aradık, Orman Su İşleri’nden yer istedik. Fakat onlar dahi bize yer veremediler. Ki yasal olarak varsa yerleri bize vermekle mükellefler. Uygun görürlerse tabii ki. Bizim bulduğumuz bir alan var, orada kamulaştırma hizmetini başlattık. Kamulaştırma da bize çok ciddi paraya mal olacak ama buna rağmen biz bu yeri kurmakta kararlıyız. Çünkü bu bölgede hakikaten bu hayvanlara derman olacak bir sistem geliştirmeye çalışıyoruz. Tüm amacımız bu. Sadece bununla da kalmadık. Türkiye’nin en önemli problemi hayvanların evlerinden atılması, terkedimesidir. Çünkü sokak hayvanlarının kaynağı odur. Tamam sokakta çoğalma vardır ama en önemli kaynaklardan bir tanesi de evden hayvan atmaktır.
PET HABER: Ama bu çöplüktekiler sokak hayvanı değil mi?
Doğru, onlar sokak hayvanı yahut da sonradan sokak hayvanı olmuş.
PET HABER: Onların tedavisi yapıldı mı acaba?
Şimdi biz almadığımızı söyledik. Bizim yerimiz yok çünkü. Malkara Belediyesi bir yer yapmaya çalışıyor. Onun için mücadele veriyor ki benim önerim tüm ilçelere; böyle büyük yerler yapmayın ufak istasyonlar yapın, zaten biz büyük yer yapacağız, mağdur hayvanları biz alırız. Tekirdağ’da yapacağız biz büyükşehir olduğumuz için.
PET HABER:Kapasitesi ne olacak, ne öngörüyorsunuz?
Tabii ki biz büyük bir yer yapalım, hayvan dolduralım niyetinde olmadığımız için büyük olsun ve hayvanlar geniş alanda olsun prensibindeyiz.
Amacımız sadece mağdur olan, bakıma muhtaç olan, hasta olan hayvanları tutmak; aşılatıp kısırlaştırdıktan sonra yerine bırakmak. Nerden alındıysa oraya bırakılacak. Tabii yasa gereği bunu yapmak zorundasınız zaten.
Bana hayvanların yerini sorarsanız, hayvanların yeri insanın yanıdır, sokaklar değildir. Ama insanın yanına zorla veremediğimize göre bu bilinci artırmak en önemlisi…
Meclis kararları aldık; bir kere evden hayvan atmayı engellemeye çalışmamız lazım.
Hayvan kayıt sistemini Türkiye’de oturtmaya çalışmamız lazım.
Biz yasalaştırdık ama bunları uygulamak o kadar kolay değil. Şimdi tek başına şurada bir belediye yaparsa bunu ve yandaki belediye yapmazsa olmaz.
PET HABER:Peki belediye bu yasaları uygulayabilecek mi?
Siz bunu yaparsınız ama komşu belediye onu yapmazsa bu havada kalır. Onun için bu işi merkezi idarenin yapması lazım. Merkezi idare zorunlu tutacak. Avrupa bunu yapıyor. Evden hayvan atana ciddi yaptırımlar cezalar getiriyor. Avrupa’da hayvan öldüren ülkeler de var, öldürmeyen ülkeler de var biliyorsunuz. Öldürme kısmına katılmıyorum. Çünkü öldürmeyen güzel örnekler de var. Biz o örnekleri yapabiliriz.
PET HABER: Öldürmeyen güzel örnekler hangileri?
Çekoslavakya, Yunanistan, Almanya, İtalya, bunlar öldürmüyorlar. İtalya’da kısırlaştırmaya çok ağırlık veriyorlar. Ve devlet bunu üstleniyor. Almanya’da zaten problem yok bakımevleri çok güzel. Hatta bakımevlerindeki hayvanları parayla satıyorlar. Bakımevi para bile kazanıyor. Çünkü zaten sahipsiz hayvan yok.
Yunanistan da öldürmeden müşahade veriyor. Kısırlaştırma kampanyalarına önem veriyor. Orada da sokaklarda köpekler görebiliyorsunuz.
PET HABER: Bu direkt merkezi sistemin uygulaması gereken yasa değil mi?
Belediye bu tür yasal kararları alabilir. Belediye meclisinde yasaklar konulabilir. Toplum düzeniyle alakalı olarak her konuda yasak koyabilirsiniz. Bu da toplum düzenini ilgilendirdiği için insanların evden hayvan atması yasak kapsamına alınmıştır Belediyemizde. Ve bunun cezai yaptırımı vardır. Çok yüksek değildir belki ama en azından mevzuatta adı geçmektedir. Yasaktır; tespit edildiği takdirde cezai işlem uygulanır. Ama tespit edebilmek için ilk önce kayıt sistemini yapmak lazım. O da hakikaten çok büyük bir uğraşı. Bakımevini biz burada açtıktan sonra bunlara dört elle sarılacağız.
Kimliklendirme yapılacak. Çip yöntemi uygulanacak. Kimin evden hayvan attığı böylece tespit edilecek.
PET HABER:Bunu uygulayan belediyeler var mı Türkiye’de?
Meclis kararları alan çeşitli belediyeler var. Mesela Beşiktaş Belediyesi de almıştır bunu. Buna benzer maddeler çeşitli belediyelerde var.
Ama ileride bakımevini kurduktan sonra bir sağlık ekibimiz zaten olacak. O zaman Malkara Belediyesi’ne dışarıdan da destek veririz.
PET HABER: Malkara’da gönüllülerin oluşturduğu bir barınak varmış sizin yardımlarınız oraya mı gidiyor?
Evet onlar alıyorlar. Malkara’da bakımevi inşaatı devam ediyor.
PET HABER: Kapasitesi fazla yüksek değilmiş ama…
Gerek de yok zaten. Sadece onlar bir kısırlaştırma istasyonu kursunlar ve operasyon sonrası bakımı yapsınlar orada. Mağdur hayvanları ve uzun süre bakım yapılması gerekenleri zaten büyükşehir olarak üstleneceğiz. Planımız o şekilde. İlçelere çok önemli bir görev düşüyor. Çok yoğun bir şekilde kısırlaştırma yapmaları lazım. Başka türlü önüne geçemeyiz bunun.
GÖNÜLLÜ ORGANİZASYONU KURACAĞIZ
Tekirdağ 6313 km2 bir alan. Tüm ilçeler dahil buna. Bu organizasyon için bizim Veteriner Şubeye gelecekler. Biz burada gönüllü organizasyonu kuracağız. Kısırlaştırılan hayvanlar sahipli olsun sahipsiz olsun hepsi kaydımıza geçecek.
Sahipsiz hayvanların da nerede yaşadığı, karnı aç mı, tok mu, hasta mı takip etmemiz lazım. Onun için onları gönüllülere zimmetleyeceğiz. Diyeceğiz ki, bu köpeğin sorumlusu sensin. Hasta olduğu zaman bize bildireceksin, kaybolduğu zaman bize bildireceksin ki böylece takip edebilelim. Ama henüz bana bu kadar isim bildirilmedi. Gönüllü ismi istiyorum. Bu kuracağımız sistemde gönüllüler olmazsa biz hiç bir şey yapamayız. Bu yüzden gönüllüleri çok önemsiyoruz. Hayvan koruma gönüllülerinin eğitimlerini de Büyükşehir Belediyesi veriyor. Belgelerini de Orman Su İşleri İl Müdürlüğü verecek. Onları da hızlandırdık.
Biz bakımevini kurduktan sonra bunu broşürlerle, afişlerle her yere asacağız. ‘Haydi gönüllüler!’ diyeceğiz. Şu anda sadece isim olarak tespit ediyoruz. Ama esas o zaman yoğunlaştıracağız. Çünkü şu anda kayıt sistemimiz faaliyette değil. Hastanemiz yok. Ne tedavi, ne de aşılama yapabiliyoruz. Ama bu kuruluş içerisinde bunlar gerçekleşecek. Ben bunun sözünü veriyorum. Bu bakımevi de, bu hastanede burada kurulacak.
Kamulaştırmanın bitmesine 10 ay var. Ondan sonra proje aşamasına geleceğiz. Yani 2 senede faaliyete geçer en geç.
İlçe belediyelere hararetle tavsiye ediyoruz. Koordine edebiliriz yoksa onların amiri değiliz. Onların kısırlaştırma yapmasını çok önemsiyoruz. Hatta bir ihalemiz var onu da yapabilirsek oraya kısırlaştırma desteği de vereceğiz. İlçe belediyelere hem hekim, hem ilaç desteği vereceğiz ki oradaki kısırlaştırmayı hızlandıralım. Bunun tek yolu biliyorsunuz kısırlaştırma.
GÖNÜLLÜLERİ BAŞIMIZIN ÜSTÜNDE TUTMALIYIZ
Ağır kış koşullarında eğer gönüllü bizden kulübe istiyorsa kulübe de veririz. O sokakta ne ihtiyaç varsa o gönüllü tespit edecek. Biz kulübe vs veririz bunlar mesele değil. Kap kacak veririz. Görüyorsunuz sokaklarda belediyeler beslenme kapları, suluklar koymuşlar, içi pislik dolu. Onu kim takip edecek belediyenin personeli bunlara yetmez. Ancak belediye gönüllü işbirliği ile olur bu işler. Türkiye’de yapılan işlerden biri de gönüllülerden faydalanmamak. Burada adı üzerinde senin görevini yapmak isteyen gönüllü insanlar var. Bunları bizim başımızın üzerinde tutmamız lazım.
PET HABER:İstanbul Veteriner Hekimler Odası Başkanı’nın belediyelerin klinisyen veteriner hekimlerden kısırlaştırma konusunda destek alması gerektiğine ilişkin açıklaması oldu…
Bu konu tabii ki bizim de düşündüğümüz bir konu. Hatta bu konuda ben arkadaşlara da talimat verdim, bir araştırma yapalım İstanbul’da neler yapıldı daha evvel?… Çünkü bir kısırlaştırma kampanyası yapılmıştı. Yalnız bizim özel sektöre iş yaptırabilmemiz için bir ihale mevzuatımız var. ‘Gel sen kısırlaştırma yap! Ben sana para vereyim!’ diyemezsiniz.
PET HABER: Veteriner hekimlere de çağrı yapamaz mısınız gönüllü olmaları için?
Bu toplumda hayvan konusunda kaç kişi gönüllü oluyorsa veteriner hekimlerin de hepsinin gönüllü olması beklenemez. Mümkün değildir. Ama tabii diğer mesleklerden daha fazla gönüllü olmak zorundalar çünkü hayvanla uğraşıyorlar. Ancak bizler bunu bir ihaleyle verebilirsek, parasını verebilirsek taslak daha kolay olur. Bunun da araştırmasını yapıyoruz.
PET HABER: Siz köpekler bizim gibi üşümez dediniz. Nedir onların durumu?
Eğer ki bir hayvan sokakta yaşamaya alışmışsa kılların kalınlığı deri altının yağ dokusunun kalınllığı ona göre uyum sağlamıştır. Ancak siz evde yaşamış hayvanı birden bire kış ortasına bırakırsanız o hayvan hemen donar. Bu şekilde uyum sağlamış bir hayvan -10 derecelerde yaşar. En büyük sorun açlık.
Açlık bu hiç bir şeye benzemez. İşte bütün mesele toplumda empati yapabilmek. Eğer ki o açlığın ne olduğunu yaşamışsak o hayvanın da halini anlarız. Üşümenin ne olduğunu yaşamışsak o hayvanın da halini anlarız.
10 ay sonra bizim kamulaştırmamız biter. Bakımevi konusunda deneyimli olan bütün dernekleri çağıracağım, onların da önerilerini alacağım. Çünkü işin mutfağında onlar var; onların da önerilerini alarak burada hakikaten çok güzel bir bakımevi yapacağız. Bizim yerin büyüklüğü konusunda bir sıkıntımız yok. Çok büyük bir yer kamulaştırıyoruz. Amaç büyük yer yapmak değil ferah yer yapmak. Tamamen toprakta olacaklar bizde taş zemin olmayacak.
