SAMSUN Ä°l Halk SaÄŸlığı Müdürü Dr. Mustafa KasapoÄŸlu, yaklaÅŸan Kurban Bayramı nedeniyle ‘Kistikekinokkozis’ (kist) hastalığıyla ilgili uyarılarda bulundu. Dr. KasapoÄŸlu, “Köpek ve kedilere kesilen kurbanlarıdan alınan çiÄŸ et verilmemelidir. Yenmeyen sakatatlar gömülerek bertaraf edilmelidir” dedi.
Samsun Ä°l Halk SaÄŸlığı Müdürü Dr. Mustafa KasapoÄŸlu, kurban kesimi sonrasından vatandaÅŸların kistli sakatatları gömmek yerine, köpeklere yedirmek ya da rastgele ortada bırakmalarının bir çok sorunun yanında kistikekinokkozis (karaciÄŸer kist hidatiÄŸi) rahatsızlığına da neden olduÄŸunu söyleyerek vatandaÅŸları uyardı. KaraciÄŸer  rahatsızılğının hayvandan insana geçen ve ölüme kadar götürebilen ciddi bir hastalık olduÄŸunu dile getiren Dr. KasapoÄŸlu, “Bu hastalığın etkeni, ‘Echinococcusgranulosus’ adı verilen bir parazittir. Bu parazitin esas kaynağı köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlardır. Ancak, sıklıkla köpeklerdir. Parazit, köpeklerin ince barsaklarında yaÅŸar. Hastalık köpek dışkısı ile atılan yumurtalar ile insana bulaşır. Dışkıyla atılan yumurtalar hayvanların ayakları, arazi eÄŸimi, rüzgar ve yaÄŸmurla yayılırlar. Ä°nsanlar bu yumurtaları çiÄŸ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, kirli içme sularından alırlar. Ä°nsanlardan baÅŸka koyun, keçi, sığır ve manda gibi otla beslenen hayvanlar da bu parazit yumurtalarını alarak hastalanırlar” dedi. Dr. KasapoÄŸlu, şöyle devam etti:
“Alınan bu yumurtalar, barsaklarda açılarak kurtçuk açığa çıkar, barsak duvarını geçer, kan ve lenf yoluyla öncelik sırasıyla karaciÄŸer, akciÄŸer ve diÄŸer organlara yerleÅŸerek kist formunda yaÅŸamlarını sürdürürler. Bu kistlerin içinde binlerce parazit oluÅŸturacak kurtçuklar mevcuttur. Daha sonra bu kistleri içeren hastalıklı organların kurt, çakal ve köpek gibi hayvanlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bunların bağırsağına ulaşır ve burada geliÅŸerek eriÅŸkin parazit haline gelir. Parazitlerin belirli aralıklarla yumurtlayarak bu hayvanlar tarafından dışkı ile atılmasıyla enfeksiyon zinciri bir kısır döngüye dönüşür. BaÅŸka bir deyiÅŸle parazitin üremesi için böylesine bir döngüye ihtiyacı vardır.”
Ä°nsanlarda hastalık kistin küçük olduÄŸu dönemlerde uzun yıllar boyunca belirtisiz seyredebileceÄŸini ifade eden Dr.Mustafa KasapoÄŸlu, “Fakat kist büyüdükçe, bulunduÄŸu bölgeye ve oluÅŸturduÄŸu basıya göre belirtiler ortaya çıkar. Kistler en sık karaciÄŸer ve akciÄŸerlerde görülürler. Nadiren dalak, karın zarı (periton), böbrek, kemik, göz yuvası, beyin, kalp ve yumurtalıklara da yerleÅŸebilir. KaraciÄŸer yerleÅŸiminde karnın saÄŸ üst kısmında aÄŸrı, bulantı, kusma ve bazen kaşıntı, sarılık gibi belirtiler görülür. Kist kendi haline bırakılırsa genellikle giderek büyür ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin içinde bakterilerin üremesi, delinme ve yırtılmadır. Kist patladığında ÅŸiddetli, hayatı tehdit edebilecek alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Ya da kist içeriÄŸi bütün karın boÅŸluÄŸu içerisine yayılarak yaygın hastalık halini alabilir” dedi.
Dr. KasapoÄŸlu, “Ãœlkemizde kist hidatiÄŸin sorun olmasının nedenlerinden birisi de özellikle kurban bayramlarında yapılan kesimler sonrası kistli sakatatları gömmek yerine, köpeklere yedirmek ya da rastgele ortada bırakarak sokak köpeklerinin bu sakatatlarla beslenmelerine yol açmaktır. Bu nedenle hastalıktan korunmak için, köpek ve kedilere mümkün olduÄŸu kadar çiÄŸ et verilmemelidir. KiÅŸisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalı, çiÄŸ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir. Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diÄŸer etçil hayvanların ulaÅŸamayacağı ÅŸekilde gömülerek bertaraf edilmelidir. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir” diye konuÅŸtu.
(DHA)
