Türk Kangal (Karabaş) Çoban Köpeği İle Tarihe Nostaljik Bir Yolculuk Yrd. Doç. Dr. Orhan Yılmaz* Türkiye, Asya ve Avrupa arasında gerek coğrafi, gerek kültürel yönden bir köprü gibi işlev görmektedir. Binlerce yıllık insanlık tarihi boyunca bir geçit bölgesi olmuş, böylece çok çeşitli medeniyetlerin izlerine sahip olmuştur. Bu yönü ile Türkiye evcil hayvan genetik kaynakları yönünden de son derece zengin bir ülkedir. Birçok evcil hayvan türü bu coğrafyada yetiştirilir.
Sayıları onlarla ifade edilebilen koyun, at ve köpek ırklarının yanı sıra, birçok sığır, keçi, deve, manda, eşek, kedi, kümes hayvanı, arı, ipek böceği ve tavşan ırkı yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Ä°slamiyet Öncesi Dönemde Anadolu’da Kangal (KarabaÅŸ) KöpeÄŸi Köpek ilk evcilleÅŸtirilen ve insana en yakın hayvanlardan biri olmasına raÄŸmen, Anadolu’nun çeÅŸitli yerlerinde yapılan arkeolojik kazılarda, köpeklere ait çok az kalıntı bulunmuÅŸtur. Yılmaz (2008), Kültür ve Turizm Bakanlığından izin alarak Türkiye’nin en büyük on arkeoloji müzesinde gerçekleÅŸtirdiÄŸi bir çalışmada, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde köpeklere ait birkaç parça eser bulunmuÅŸtur.
Bu eserlerden sadece birisi çoban köpeği tarzında köpektir (Şekil 1).
Eser bir taÅŸ heykeldir ve M.
S. II. yüzyıla tarihlenen heykel, Ankara’nın Kazan Ä°lçesi’nde toprak altından çıkarılmıştır. “Domuz Avı Sahnesi’ katalog adlı heykelde, elinde mızrak tutan atlı kiÅŸi, bir domuzu öldürmeye çalışmaktadır.
Böğründen yara aldığı görülen ve muhtemelen ölmüş durumda canlandırılmış bir çoban köpeği, yerde yatmaktadır.
Bazı kaynaklarda, British Museum’da sergilen bir takım kaya kabartma ÅŸekilleri (Åžekil 2 ve 3) kanıt gösterilerek, Kangal (KarabaÅŸ) KöpeÄŸinin yaklaşık 1.000 yıl önce Türkler tarafından Oı1a Asya’dan Anadolu’ya getirilmediÄŸi, bu köpeÄŸin eski Anadolu medeniyetleri tarafından binlerce yıldır yetiÅŸtirildiÄŸi iddia edilmektedir. Bu kaya kabartmalarında görülen köpekler Kangal (KarabaÅŸ) KöpeÄŸi deÄŸil, Mastif (Molossus) tipi köpeklerdir.
Bu köpekler Romalılar zamanında savaÅŸlarda kullanılmak amacı ile Åžekil 1. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi alt salonunda sergilenen “Domuz Avı Sahnesi” heykeli Åžekil 2. Astır/ulara ait Molossus (Mastif) SavaÅŸ KöpeÄŸi (Kırmızı, 1994) TARÄ°H MART 2013 45
Kediler Ve Köpekler Nezle Olabilir Mi?
22/04/2025
