Tıpkı biz insanlarda olduğu gibi kedi ve köpeklerimizin de yiyeceklere karşı reaksiyonları olabilir. Aslında gıdalara verilen reaksiyonların tanımlanabilmesi için öncelikle bazı terimlerin anlamlarını bilmekte fayda var. Gıda alerjilerinde, belirtilerin ortaya çıkması için belirli bir süre alerjene maruz kalınması gerekmektedir. Gıda intoleransı ise bir yiyeceğin bir kez alınması ile ortaya çıkabilmektedir. Peki, bu farkın bizim için önemi ne?
Gıda intoleransı, besin maddesinin sindirilememesine bağlı olarak şişkinlik, gaz, mide ağrıları, mide-bağırsakta tahrişler şeklinde karşımıza çıkar. Gıda intoleransı söz konusu olduğunda o besin kaynağının bir daha verilmemesi gerekmektedir. Gıda alerjilerinde ise alerjiye neden olan besin kaynağını, alerjiyi oluşturmayacak sürede vermemizde sakınca yoktur. Yapılan çalışmalar da göstermiştir ki sığır eti, kedi ve köpek diyetlerinde tavuk etinden daha alerjendir. Ayrıca alerjinin kaynağı her zaman protein değildir. Mama içeriğinde kullanılan buğday türü ve koruyucu maddeler de alerjiye sebep olmaktadır. Alerjilerde tavuk etinin suçlanması ise, çoğunlukla daha ucuz protein kaynağı olması nedeniyle yavru mamalarında ilk tercih olması ve uzun süre tavuklu mama yiyen kedi ve köpeklerde alerjilerin ortaya çıkmasına bağlıdır. Klinik sonuçlar göstermiştir ki tavuk eti alerjisi korkusuyla uzun süre sığır, kuzu ya da balık etli mama yiyen kedi ve köpeklerde, yeniden alerji şekillenmektedir.
Gıda alerjisi olan kedi ve köpeklerde sıklıkla deride yoğun kaşıntı, kepeklenme, renk değişiklikleri görülebildiği gibi, deri lezyonları ile birlikte ya da şekillenmeden de kusma, ishal gibi sindirim sistemi sorunları gözlenebilmektedir. Bu belirtiler birçok hastalıkta söz konusu olduğu için veteriner hekiminiz gerekli tetkikleri ve eliminasyon diyetlerini uygulayarak teşhis ve tedavi yoluna gidecektir.
Eliminasyon diyetleri, daha önce kullanılmamış bir protein kaynağı ya da özel olarak hazırlanmış veteriner mamalar veya içeriği kısıtlanmış ev diyetleri şeklinde olabilmektedir. Gıda alerjisi olan kedi ve köpeklerde bu diyetlerle iyileşme minimum 5.-6. haftada başladığı için 8 ila 12 hafta yemeleri önerilmektedir. Bu süre sonunda hekiminiz çeşitli besin kaynaklarını diyetine teker teker ekleterek alerjeni tespit yoluna gidebilir ya da farklı protein kaynaklarını 8-12 hafta dönüşümlü yedirerek alerji oluşumunun önüne geçmeyi tercih edebilir.
Sözün özü; hastalık yok, hasta ve bireysel farklılıklar var. Sevimli dostumuzun gıda alerjisini tavuk etli mama ile yaşaması bir daha yiyemeyeceği anlamına gelmez.
Dr. Müjgân Çevik Aksay
Uzm. Veteriner Hekim