İster sadece içeride ister dışarıda veya her ikisinin birleşimi olsun, kediler bazı kötü hastalıklara yakalanma riski altındadır. Aşılar, kedinizin bağışıklık sistemini önlenebilir hastalıklara karşı antikor üretmesi için uyararak yardımcı olabilir, böylece gereksiz yere acı çekmezler veya bu hastalıkları diğer kedilere bulaştırmazlar. Kediler için hangi aşılar gereklidir, hangi aşı yapılmalıdır?
Kediler İçin Aşılar Neden Önemlidir?
Kedi dostlarımız için belirli aşıların önerilmesinin (ve hatta çoğu zaman gerekli olmasının) birkaç nedeni vardır:
♦Kedinizin bir hastalığa ilk kez maruz kalması için güvenli ve etkili bir alternatiftir . Kediniz aşılanarak hastalanmadan hastalığa karşı bağışıklığını geliştirir.
♦Aşılar kedinizin hayatını kurtarabilir. Bazı hastalıklar önlenmezse ölümcül olabilir.
♦Diğer kedileri ve insanları korumaya yardımcı olurlar. Kedi lösemi örneğin, tükürük transferi yoluyla kediden kediye yayılır. Kedilere hastalığa karşı aşı yapılırsa aktarım gerçekleşmez. Ayrıca kedilerin aşılanmasıyla kuduz, insanlar ölümcül hastalıktan korunur.
♦Aşılar zamandan ve paradan tasarruf sağlar. Bazı hastalıklar için tıbbi bakım ve tedavi için ödeme yapmak pahalı ve stresli olabilir.
Kedinizin Hangi Aşılara İhtiyacı Olduğunu Nasıl Belirlersiniz?
Veterineriniz, kedinizin hangi aşılara ne zaman ihtiyacı olduğunu belirlemenize yardımcı olacaktır. Size bir sürü soru soracaklar ve aşağıdaki gibi şeyler düşünecekler:
Kedinizin nereden geldiği: Bir barınaktan, yetiştiriciden, evcil hayvan dükkanından mı geldiler yoksa başıboş muydular?
Kedinizin aşı geçmişi: Bu geçmişin bilinip bilinmediğini ve annelerinin aşı olup olmadığını soracaklar.
Kedinizin yaşadığı yer: Kediniz her zaman içeride mi yoksa dışarıya ve diğer kedilere erişimleri var mı? Güzel havalarda rahat bir veranda sakini mi?
Kedinizin gittiği yer: Kediniz sizinle mi seyahat ediyor yoksa uçağa bindi mi?
Diğer faktörler: Bunlar, kedinizin sağlığı gibi faktörlerin yanı sıra yerel yasa ve yönetmelikleri içerir.
Çoğu aşı, yavru kediler, yetişkin kediler ve farklı yaşam tarzlarına sahip olanlar için hastalıkları önlemenin tıbbi olarak gerekli ve uygun maliyetli bir yoludur. Diğerleri isteğe bağlı olarak kabul edilir ve yalnızca kedinizin bu hastalıklar için risk altında olması durumunda tavsiye edilir.
Şiddetle Tavsiye Edilen Kedi Aşıları ve Nedeni
Bu aşılar, maruz kalma risklerine, önlenecek hastalığın ciddiyetine ve hastalığın insanlar için oluşturduğu riske göre tüm kediler için önerilir.
Kedi viral rinotracheitis: Bu, neden olan bir herpes virüsüdür. Üst solunum yolu enfeksiyonları veya kedilerde akciğer enfeksiyonları. Bu, bir kedi nezlesinin çok ötesine geçer, çünkü bir kedi bir kez enfekte olduğunda ömür boyu enfekte olur. Hastalık kedinin sisteminde uykuda olabilir- ancak stres veya diğer hastalıklar nedeniyle yeniden etkinleştirilebilir ve bu süre zarfında hastalık belirtileri daha belirgin hale gelir. Oldukça bulaşıcıdır ve zatürre nedeniyle ölüme neden olabilir. Yavru kedi ve bağışıklığı baskılanmış yetişkin kediler. Hafif vakalar evde tedavi edilebilir, ancak ciddi vakalar haftalarca sürebilir, hastaneye kaldırılmayı gerektirebilir, görme kaybına yol açabilir veya stresle kronik bir hastalık haline gelebilir.
Kedi calicivirus: Bu, kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve ayrıca ağız hastalıklarına (dil ve diş etlerinde iltihaplanma ve ülserler) neden olan oldukça bulaşıcı bir virüstür. Bazı suşlar da kedinin bacaklarında ağrılı topallığa neden olabilir. Kediler bu virüsle yeniden enfekte olabilir, bu nedenle kedileri iyi tutmanın anahtarı önlem almaktır.
Kedi panlökopeni: Feline parvo veya kedi distemper olarak da adlandırılan bu, bir kedinin kemik iliği ve bağırsaklarındaki hücreleri bölerek hızla öldürebilen ve istila edebilen kedi parvovirüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir virüstür. Eskiden kedilerin önde gelen katili olan hastalık, son derece etkili aşı nedeniyle artık nadir görülüyor. Bu, kedinizin yaşamı boyunca aşılamaya devam etmek için önemli bir nedendir.
Kedi lösemi virüsü: FeLV Bir kedinin bağışıklık sistemini zayıflatan bir retrovirüstür, yani kedi hücrelerinin DNA’sını değiştirerek onları ölümle sonuçlanabilecek diğer hastalıklara karşı savunmasız hale getirir. Kediler arasında tükürük veya burun salgıları yoluyla bulaşır. FeLV ile enfekte olan kedilerde enfeksiyon ve kanser gelişebilir.
Kuduz: Muhtemelen listede en çok tanınan kuduz , bir memeli kuduz bir hayvan tarafından ısırıldığında merkezi sinir sistemini enfekte eden önlenebilir viral bir hastalıktır. Hastalık herhangi bir memeliyi enfekte edebilir, ancak en çok rakunlar, tilkiler, yarasalar ve kokarcalarda görülür. Kediler (iç ve dış mekan), ısırıldıklarında veya enfekte bir hayvanın tükürüğüyle karşılaştıklarında enfekte olabilirler. Nihai sonuç ölümdür. Bu hastalık insanlara bulaşabilir ve bazı eyaletlerde evcil hayvan aşılaması kanunen zorunludur.
Şiddetle Tavsiye Edilen Aşılar Takvimi
Kedi viral rinotracheitis, calicivirus ve panleukopenia, kediler için genellikle ‘distemper aşısı’ olarak adlandırılan bir kombinasyon aşı olarak verilir.
♦Aşı ilk olarak yavru kedilere 6 ila 8 haftalıkken verilir ve 16 ila 18 haftalık olana kadar her 3 ila 4 haftada bir aşı aşısı yapılır. Daha sonra 6 aylıkken, ancak 1 yıldan geç olmamak üzere (yerleşik aşı protokollerine göre değişir) ve daha sonra her 3 yılda bir takviye yapılması önerilir.
♦Yetişkin kediler için bir dizi 2 aşı yapılır ve ardından bir yıl sonra bir destek verilir. Bundan sonra her 3 yılda bir güçlendirici alacaklar.
Feline lösemi virüsü (FeLV) genellikle 9 ila 12 haftalıkken başlayarak 3 ila 4 hafta arayla 2 aşı serisi olarak verilir. Ardından 1 yıl daha devam ediyor. Oradan, veterinerinizin risk değerlendirmesine bağlı olarak her 1 ila 3 yılda bir verilir. Kedinizin hastalık için zaten pozitif olup olmadığını belirlemek için bu aşıyı uygulamadan önce test yapılması önerilir.
Kuduz aşısı, 12 ila 14 haftalıkken tek bir enjeksiyon olarak verilir. 12 haftalıktan büyük, bilinmeyen aşı öyküsü olan herhangi bir kedi, otomatik olarak kuduz aşısı olmalıdır. Bir yıl sonra bir güçlendirici var. Eyalet yasalarınıza bağlı olarak, her 3 yılda bir yıllık bir destek verilir. Kediniz aşılanmışsa ve potansiyel olarak kuduz bir hayvana maruz kalmışsa, aşılamanın hemen ardından aşı uygulanmalıdır.
Opsiyonel Kabul Edilen Kedi Aşıları
Aşağıdaki aşılar da birçok kedi sahibi için mevcuttur. Kedinize bu hastalıklara karşı aşı yaptırma kararı, tüm risk faktörlerini, kedinizin sağlığını, yaşını, yaşam tarzını vb.
Kedi bulaşıcı peritonit: FIP olarak adlandırılan bu, kedi koronavirüsünün belirli suşlarının neden olduğu viral bir hastalıktır (Covid-19’dan tamamen farklıdır). Çoğu suş gastrointestinal sistemi etkiler ve önemli bir hastalığa neden olmaz. FIP’ye neden olan versiyon, beyaz kan hücrelerini enfekte eden ve kedinizin vücuduna yayılan mutasyona uğramış bir formdur. Safkan kediler FIP’ye daha duyarlıdır.
Klamidofil: Bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan Chlamydophila, kedinin dışında uzun süre yaşayamayan bir bakteriden kaynaklanır. Bu nedenle, yayılmak için kediden kediye yakın temas gerektirir. Bu, hafif solunum yolu hastalığına neden olabilir, ancak daha yaygın olarak hafif ve genellikle kendi kendini sınırlayan konjonktivit (göz kapağı tahrişi) neden olur. Bu aşı, bilinen Chlamydophila pozitif kedileri olan haneler veya üreme kolonileri için önerilir.
Kedilerin benzersiz ihtiyaçları, yaşam tarzları ve risk faktörleri vardır. Veterineriniz, kediniz için durumlarına göre hangi aşıların önerildiğini veya eyalet yasalarının gerektirdiği aşıları belirlemek için en iyi kaynağınızdır.
Kaynak: Ulak Haber
