Yazan Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
AÜ Veteriner Fakültesi’nden mezun oldum. Aynı Fakültede Reprodüksiyon ve Suni Tohumlama ABD’de doktora çalışmalarımı tamamladım. Pet sahiplerine yönelik yazdığım “Kediniz Konuşuyor” ve “Köpeğiniz Konuşuyor” isimlerinde yayınlanmış iki kitabım var. Uluslararası Veteriner Homeopati Derneği başta olmak üzere çeşitli mesleki derneklerin üyesiyim. Farklı dönemlerde meslek örgütlerinde çalışmalarda bulundum. Çeşitli televizyon programlarında petlere yönelik programlarımız oldu. Güncel dergi ve gazetelerde petlere yönelik yazılarım oldu. Küçük hayvan klinisyeni olarak başladığım meslek hayatımı, ara vermeden, Ankara’da sürdürmeye devam ediyorum. Evliyim. Üniversite okuyan iki oğlum var. Veteriner Hekimler Derneği’nin 72. Dönem Genel Başkanı’yım.
Veteriner Hekimler Derneği’nin kuruluşu, gelişimi ve işlevi hakkında kısaca bahseder misiniz?
Veteriner Hekimler Derneği, cumhuriyetin ilk derneklerindendir. 1924 Anayasası sonrasında, 06.02.1930 yılında kurulmuş olup, veteriner hekimlerin, meslek odalarının yapılandırılmasında yetkili kılınmış bir dernektir. Yani, meslek odalarımız yokken, derneğimiz vardı. Veteriner hekimlik mesleğinin icrasını ve meslek odalarının teşekkül tarzını belirleyen kanun bile 1954 yılında, yani derneğimizin kuruluşundan 24 yıl sonra çıkmıştır. Bu kanuna istinaden Türk Veteriner Hekimleri Birliği, 1954 yılında kurulmuştur. Meslek birliğimizin organlarının oluşturulması ile ilgili mevzuatı hazırlayanlar, o tarihlerde, derneğimiz çatısı altındaki meslek büyüklerimiz olmuştur.
En özet haliyle, derneğimizin amacı; Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda, veteriner hekimler arasında dayanışmanın arttırılmasını, mesleki haklarımızın olduğu kadar ülke hayvancılığının ve ekonominin geliştirilmesini, hayvan sağlığının ve halk sağlığının korunup yükseltilmesini, toplumda hayvan sevgisinin, yaşam hakkına saygının arttırılmasına ve beraberinde sevgi ve saygı içinde yaşayan bir toplumun oluşturulmasına katkı sağlamaktır.
Derneğimiz kurulduğu günden bugüne, amacını kapsamındaki çalışmaları özveriyle yerine getirmektedir.
VETERİNER HEKİMLİK MESLEĞİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ
Türkiye’de veteriner hekimlik mesleğinin gelişimi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Veteriner Hekimlik mesleği, hayvan sağlığı insan sağlığı ve hayvan refahının üzerinde yükselir. Veteriner hekim, hasta sahibi, hayvan ve toplum üçgeninin tam ortasındadır. Veteriner hekimler olmadan, tarım ve hayvancılıktan söz edilemez. Sağlıklı gıda, sağlıklı insan, sağlıklı toplum gerçeğinin vazgeçilmez unsuru veteriner hekimlerdir. Ülkemizdeki geçmişi 180 yıla dayanır. Ülkemizde mühendislik ve tıptan sonra açılan 3. okulu olan meslektir. Ülkemizde geçmişi köklü olmasına rağmen, yetki, statü ve sorumluluk açısından hak ettiği yerde değildir. Veteriner hekimliğin insan sağlığının korunmasındaki rolü ne yazık ki yeterince önemsenmiyor.
Veteriner fakültelerinin sayısı ve yeterliliği hakkında nelerden bahsedebiliriz?
Avrupa Veteriner Hekimler Federasyonu (FVE)‘nun 2018 yılı itibariyle Avrupa’da veteriner hekimlik mesleği araştırmalarına göre, Avrupa’da her 1000 kişiye 0,38 veteriner hekim düşüyor. Bu sayı 2015 yılından beri değişmedi. Bizim ülkemizde ise 84 milyon nüfusumuz var ve ülkemizdeki veteriner hekim sayısı olarak 2018 yılı FVE raporunda 20 bin olarak bildirilmiş olmakla birlikte 2021 yılı itibariyle 31 veteriner fakültesinin tamamından bugüne kadar olan toplam mezun sayımız:43.929 ve 2021 yılında tüm fakültelerde okuyan (tüm sınıflarda) okuyan öğrenci sayımız: 16.918’dir. Kısacası ülkemizde her yıl birkaç bin mezun ile katlana katlana büyüyoruz. Bu elbette istenilen bir sonuç değil. Çünkü nicel artış, nitel artışla paralel olmuyor. Avrupa ülkeleri içinde en fazla veteriner fakültesi sayısı ülkemizde bulunmaktadır. Veteriner hekim yetiştirmek için veteriner fakültelerinin eğitim için gerekli asgari şartları sağlaması gerekir. Veteriner hekimlik eğitimi pahalı bir eğitimdir. Bunlar sağlanmadan nitelikli veteriner hekimler yetiştiremeyiz. Giderek artan fakülte sayısı, nitelikli akademik bilim insanı yetiştirilmesindeki sorunlar, fakültelere nitelikli öğrenci yerleştirilmesi ve yetiştirilmesindeki sorunlar ülkemizde kontrolsüzce devam etmektedir.
Evcil hayvan sahipleri “Evcil Hayvan Sağlık Sigortası” hakkında sizce yeteri kadar bilgili mi?
Önemi nedir ve neler yapılabilir?
Evcil hayvan sağlık sigortası ülkemizde yeterince bilinen ve kabul görmüş bir durumda değil. Elbette evde bakılan kedi köpek gibi petler artık birer aile ferdi gibi algılanmakta. Bu anlamda aynen kendi sağlığımız için aldığımız önlemleri onlar için de almak uygun olur. Ancak, ev hayvanları dışında bir de sokaklarda trafik kazaları ile vurulan çarpılan hayvanlar var. Bunların da gerekli tedavilerini yaptırmak gerekir. Vurup kendi haline bırakmak bir insanlık suçudur. Sahipsiz sokak hayvanlarının trafik kazası ya da hastalıklarında tedavinin trafik sigortası tarafından sağlandığı bilgisi dikkat çekecek şekilde yazılarak sürücüler bilgilendirilmelidir ki zavallı canlar ortalıkta yaralı halde kaderlerine terk edilmesin.
VETERİNER FAKÜLTELERİNDE EVCİL HAYVANLARA YÖNELİK EĞİTİMİN YETERLİLİĞİ
Veteriner fakültelerinde evcil hayvan konusunda verilen eğitimler hakkında neler söylemek istersiniz?
Veteriner fakültelerinde evcil hayvan derken sanırım evlerde bakılan küçük ev hayvanı demek istiyorsunuz. Çünkü inek de evcil hayvandır, tavuk da. Eğitim konusunda artık küçük ev hayvanları konusunda veteriner hekimler son derece geliştiler. Fakültelerde alınan eğitim ile meslek eğitimi bitmez. Veteriner hekimlik eğitimde sürekliliği gerektiren bir meslektir. Dinamiktir. Bu anlamda meslek içi eğitimler, mezuniyet sonrası da devam eder. Veteriner hekim meslektaşlarımız artık, ultrason, MR, Endoskopi, hasta monitorizasyonu, güvenli anestezi sistemleri gibi teknoloji olanaklarını küçük hayvan kliniklerine dahil etmiş bulunmaktadırlar. Gelişim sürmek zorunda. Bir diploma ile ömür boyu bu mesleği sürdürmek olası değil. Veteriner hekimler, bu bilinçle fakülte eğitimi sonrasında da meslek içi eğitimlere devam ederek kendilerini geliştirmeye devam ediyorlar.
Veteriner klinikler konusunda eklemek istedikleriniz var mı?
Veteriner hekim mezun sayısı ile paralel artan bir veteriner klinik-muayenehane-hastane sorunu var. Neredeyse yürüme mesafesinde birbirine yakın klinikler mevcut. Bu mesleki enflasyon beraberinde etik sorunları da getiriyor. Zaman zaman hasta sahipleri de buna zemin hazırlayabiliyorlar. Üzülerek görüyoruz. Ancak çözüm, veteriner fakülteleri sayısından, veteriner hekim istihdamına kadar pek çok unsuru içeriyor. Gereğinden fazla mezun veteriner hekim ve ihtiyaç fazlası fakülteler var olduğu sürece sorunun çözümü zor görünüyor.
Röportaj: Demet İNCE
