KIŞ AYLARINDA KEDİLER VE KÖPEKLERDE SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR
Tıpkı insanlarda olduğu gibi evcil hayvanlar da soğuk havalarda üşürler ve hastalanırlar. Soğuğa toleransları tüylerine, deri altı yağ kalınlığına, beslenme ve sağlık durumlarına bağlı olarak değişse de maalesef kış ayları hastalıklara açık oldukları zamanlardır. Kış aylarında sık karşılaşılabilecek hastalıkları ve onları önlemeye yönelik ipuçlarını bilmek sevimli dostumuzun sağlığını korumamızda bizlere yardımcı olacaktır. Peki, bu hastalıklar neler tek tek ele almaya çalışalım.
1. Solunum yolu enfeksiyonları: Hafif üşütme, nezle ya da daha ciddi grip, bronşit, zatürre, çiftlik öksürüğü gibi hastalıklar kış aylarında sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Burun akıntısı, hapşırma, öksürük, iştahsızlık, ateş gibi belirtileri olan bu hastalıklardan korunmak için soğuk havalarda dışarıda kalmamalarına dikkat etmeliyiz. Dışarıda dolaşma sürelerini kısaltmalıyız. Özellikle kısa tüylü olanlara koruyucu giysiler giydirmeliyiz. Dışarıda yaşayanlar için kulübe ya da barınacakları yerler yapmalıyız. Tüylerini traş ettirmemeli ve vücutlarının ıslak kalmamasına dikkat etmeliyiz.
2. Sindirim sistemi hastalıkları: Soğuk hava ve soğuk zeminlere bağlı gaz sancısı, kusma, ishal gibi belirtilerle karşılaşabiliriz. Karlı havalarda kar yemeye bağlı mide-bağırsak sistemi sorunları sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Dışarıya çıkarken koruyucu ayakkabılar giydirmek, taşa yatmalarını önlemek, kar yemelerine izin vermemek onları koruyacak önlemlerdir.
3. Donma: Havaların çok soğuk olduğu zamanlarda vücut ısılarını korumak onlar için de ciddi bir problemdir. Titreme, halsizlik, hareket etmek istememe, vücut ısılarının düşmesi sonucu ölümcül olabilen hipotermi ya da donma görülebilmektedir. Kulak, burun, kuyruk ve patilerinde çok soğuk hava ve dolayısıyla donmaya bağlı doku hasarları ve ileri derecelerde gangrenler oluşabilmektedir. Yaşlı ya da kronik hastalığı olanlarda hipotermiye bağlı ölümler görülebilmektedir. Çok soğuk havalarda dışarıda olmamalılar, mutlaka korunaklı, kapalı, ılık ortamlarda tutulmalılar. Donma söz konusu ise birden bire sıcak ortama almak ve vücutlarını ovmak zararlıdır. Ilık bir ortama almak ve bir battaniye ile sarmak, vücut ısılarını dengelemelerini beklemek ve onları veteriner hekime götürmek gereklidir.
4. Alerjiler: Kış aylarında ve kışa girerken karşılaştığımız sorunlardan birisi de alerjilerdir. Gerek mevsim değişimine bağlı bağışıklığın zayıflaması gerekse soğuk havalarda içeride daha fazla zaman geçirmenin getirdiği ciddi bir sorundur. Sık sık hapşırma, öksürük, burun akıntısı, gözlerde yaşarma, deride kaşıntı, huzursuzluk alerji belirtileri arasında yer almaktadır. Evi sık sık havalandırmak, halıların düzenli temizlenmesi, içerideki kuru havayı nemlendirecek şekilde ısı kaynakları yakınına su kapları koymak, sigara içmemek, yoğun parfüm kullanmamak alınabilecek önlemlerdir.
5. Eklem hastalıkları: Kas-kemik-eklem sorunu yaşayan, kırık ameliyatı geçirmiş ya da yaşlı dostlarımızda havaların soğuması ile birlikte eklem ağrıları görülebilmektedir. Hareket etmek istememe, daha fazla uyuma, dokunulduğunda ya da kucaklamak istediğimizde çığlık, yürümede veya zıplamada sıkıntılar, tuvaletlerini evin içine yapma gibi belirtiler görebiliriz. Hekiminizin önereceği takviyeleri vermek, kronik hastalıkları ile ilgili ilaçlarını aksatmamak ve beslenmelerine dikkat etmek, hafif egzersizler ve masajlar ile onları destekleyebiliriz.
6. Zehirlenmeler: Kış aylarında en sık karşılaşılan zehirlenme antifrize bağlı olarak karşımıza çıkmaktadır. Kedi ve köpeklere kokusu ve tadı çekici gelen antifrizi ulaşabilecekleri yerde bırakmamak, döküldüğü yeri temizlemek alınabilecek önlemlerdir. Halsizlik, dengesiz yürüyüş, kusma, nöbetler söz konusu ise mutlaka veteriner hekiminize ulaşmalısınız.
Bir başka zehirlenme yolu ise buzlanmayı önlemek için yollara dökülen kaya tuzlarına ve içeriklerine bağlı olarak görülebilmektedir. Tuzlu patilerini ya da yoldaki tuzu yalamaları, tuzlu suları içmeleri sonucu kusma, halsizlik, ishal, iştahsızlık söz konusudur. Eve geldiğinizde patilerini silmek ya da koruyucu ayakkabılar giydirmek, dışarıda bir şey yeme ve içmelerine izin vermemek önemlidir.
Sadece evlerimizdeki dostlar değil sokak canları için de korunacakları barınaklar yapmak, apartman ve garaj kapılarını açık bırakmak, bulabilecekleri yerlere mama ve plastik su kapları ile su bırakmak hayatlarına dokunmamızı ve onları korumamızı sağlayacaktır. Soğuk havalarda araba motorlarına girdiklerini unutmamak ve arabayı hareket ettirmeden önce kaputa vurmak sonrasında motoru çalıştırıp bir süre beklemek hayati riskleri azaltmamız açısından önemlidir.
Hiçbir canın zarar görmediği bir kış geçirebilmek dileğiyle…
Uzm. Veteriner Hekim Dr. Müjgan ÇEVİK AKSAY
